Friday, May 27, 2022

TOM LANOYE : DE DRAAISCHIJF

Lanoye bewijst eens te meer zijn geniale maar soms ook irriterende eigenschappen in " De Draaischijf", een groot roman.

Dit magnum opus zou het ook goed kunnen doen in vertaling. De taal is bijna glad (anders dan bij Jeroen Brouwers bv.). niettegenstaande de Vlaamse "verkeersdrempels" . Globalisering blijft dikwijls achterwege in de "Nederlands /Vlaamse litteratuur, die nooit meer het niveau heeft bereikt van o.m. Couperus, auteur die vergelijkbaar is met Proust en Henry James. 

Lanoye's geinformeerd refereren maar de vele individuen die Belgie en meer bepaaald Antwerpen tijdens en na de tweede oorlogsjaren hebben onbewoonbaar gemaakt wegen op het het verhaal. In een vertaling zouden die vele klein-historische figuren niets voorstellen. Vlaanderen staat vol stanbeelden van verstekelingen, die stiekem in de geschiedenis werden geloodst terwijl ze niets voorstelden.

Schrijvers van het niveau van Jonathan Franzen  of Richard Ford belasten hun  oeuvre ook niet met personae "without qualities"(Robert Musil).

Vlamingen leven onder de illusie van hun gulden sporen fabricage. De namen die Lanoye uit de Vlaamse vergaarbak haalt blijven steken in een biotoop van middelmatigheid die zijn talent geen eer aandoet. Fictie en historie kunnen ontaarden in een "marriage made in hell".

Dit briljant boek is ergens overbemand. Hij had zijn groot talent beter geinvesteerd in meer abstraktie. Zijn beoordeling  is pertinent maar ziin opgeroepen getuigen  zijn te talrijk....en dikwijls oninteressant.

Ik wed er op dat in de huidige Vlaamse Zeitgeist nog meer standbeelden in voorbereiding zijn voor andere vergeetbare Vlamingen.

Tom Lanoye is bijna geniaal en het ware jammer dat naturalime zijn oeuvre zou infecteren . Ook internationale lezers verdienen zo een immens talent te mogen ontdekken. Alleen David Van Reybrouck en Bart van Loo veroverden een buitenlands lezerspubliek. Lanoye verdient een kroon als mens en als schrijver, maar...

...Madame Bovary had geen thuisadres.

No comments:

Post a Comment